Co potrafi 4-miesięczne dziecko? Kalendarz rozwoju dziecka, cz. 4.

Twój maluszek ma już cztery miesiące – to nie maleństwo, ale całkiem duży bobas! Próbuje się przemieszczać, dużo głuży i bardzo chętnie bierze udział w pierwszych zabawach. Dziś o tym, jak wygląda rozwój niemowlęcia w 4. miesiącu życia i jakie umiejętności powinno przyswoić 4-miesięczne dziecko. 

Rozwój 4-miesięcznego dziecka

4. miesiąc życia dziecka to często bardzo oczekiwany przez rodziców czas – właśnie wtedy kończy się tak zwany “czwarty trymestr”, co w teorii oznacza, że maluch powinien być o wiele spokojniejszy, lepiej radzić sobie z otaczającą go rzeczywistością i lepiej spać. A w praktyce? Każde dziecko jest inne, a więc również ich zachowania będą się różniły: jeden maluch po zakończeniu czwartego trymestru może wspaniale dostosować się do rytmu dobowego, drzemać o stałych porach i przesypiać noce, a drugi budzić się co dwie godziny na karmienie i mieć kłopoty z zaśnięciem. I to naturalne. 

Koniec czwartego trymestru niesie za sobą jednak niezwykle istotną rzecz – a mianowicie przyzwyczajenie. Dziecko zdążyło już przyzwyczaić się do świata, w którym funkcjonuje, a rodzice zdążyli przyzwyczaić się do maluszka. Na tym etapie opieka nad niemowlakiem jest bardzo intuicyjna i odruchowa – znamy już swoją pociechę, potrafimy rozróżnić jej płacz, a pieluchy przebieramy z zamkniętymi oczami.

4-miesięczne dziecko to już nie wiecznie śpiące maleństwo, a bardzo aktywne niemowlę: jest coraz sprawniejsze fizycznie i z wielkim zainteresowaniem odkrywa otaczający go świat. Jakie umiejętności przyswaja w tym okresie?

Co potrafi 4-miesięczne dziecko?

W czwartym miesiącu życia można zauważyć, że dziecko:

• stabilnie i samodzielnie trzyma głowę podczas noszenia na rękach

• ma mocne mięśnie kręgosłupa

• podczas leżenia na brzuszku unosi głowę i klatkę piersiową, opierając się na przedramionach

• przekręca się z pleców na bok

• chętnie chwyta przedmioty całą dłonią

• rozwija fazę oralną, czyli z zapałem wkłada do buzi wszystko, co znajdzie się w zasięgu ręki

• leżąc na plecach lub na brzuchu, żywo kopie nóżkami i odpycha się stopami od podłoża – to wstęp do pełzania

• głośno się śmieje

• ćwiczy swój głos – piszczy, krzyczy, “śpiewa” i wydaje przeróżne dźwięki

• dużo głuży i próbuje łączyć ze sobą głoski, pojawia się “ba-ba” 

• wodzi wzrokiem za dźwiękami i poruszającymi się przedmiotami lub osobami

• zaczyna interesować się zabawkami, wyciąga do nich rączki i bawi się nimi

• odkrywa swoje dłonie – łączy je ze sobą, przygląda się im, rusza paluszkami i wkłada je do buzi

• cieszy się na widok znajomych mu twarzy, ale do obcych może podchodzić z rezerwą.

4. miesiąc życia dziecka – co powinno nas zaniepokoić?

Życie niemowlęcia to okres nieustannego rozwoju. Z dnia na dzień możemy zaobserwować przyswojenie nowych umiejętności czy udoskonalenie tych, które jeszcze przed chwilą sprawiały maluchowi trudność. Dzięki uważnej obserwacji dziecka na tym etapie możemy również wyłapać pierwsze sygnały świadczące o nieprawidłowościach w rozwoju. 

Zabierz maluszka do specjalisty, jeśli zauważysz, że:

• dziecko niechętnie spędza czas na brzuszku; ma w tej pozycji cofniętą szyję do obręczy barkowej i/lub jego ramiona stykają się ze sobą

• dziecko nie potrafi stabilnie utrzymać główki

• jego pięści są stale zaciśnięte, a kciuki schowane są do środka

• dziecko, podczas leżenia na plecach, wypina się i pręży, a jego ułożenie jest asymetryczne

• dziecko, podczas leżenia na plecach, wygina głowę do tyłu lub na boki i wyraźnie niepokoi się w tej pozycji

• dziecko stale płacze przy ubieraniu i rozbieraniu, a kontakt z odzieżą wywołuje u niego dyskomfort

• dziecko nie reaguje na dźwięk głosu rodzica, ma obojętny wyraz twarzy i nie uśmiecha się.

4. miesiąc życia dziecka – jak wspierać jego rozwój?

Na koniec o tym, czy my, jako rodzice, możemy zrobić coś, aby wspierać rozwój dziecka na tym etapie? Możemy, a nawet powinniśmy – niektóre nasze zachowania czy sposoby kontaktu z dzieckiem, choć nieświadomie, mogą przyczyniać się do powstawania różnych nieprawidłowości w obrębie jego rozwoju. 

Przykładem może być cały rozwój fizyczny dziecka – to, w jaki sposób je nosimy i obchodzimy się z jego ciałem podczas czynności pielęgnacyjnych ma ogromny, naprawdę ogromny wpływ na to, w jaki sposób ciało malucha będzie się rozwijało. Nieprawidłowe noszenie czy zbyt szybkie sadzanie dziecka mogą przyczynić się do zaburzeń napięcia mięśniowego i wad postawy. 

Co możemy zrobić, aby wesprzeć rozwój czteromiesięcznego dziecka?

• Dużo leżenia na brzuszku – postaraj się jak najwięcej czasu spędzać z dzieckiem na podłodze – na przykład na macie – i w ułożeniu na brzuszku. W ten sposób stymulujesz jego rozwój fizyczny. 

• Jeśli nosisz dziecko na rękach, postaraj się nosić je asymetrycznie. Na tym etapie maluszki najbardziej lubią być noszone przodem do świata, więc najlepiej sprawdzi się noszenie w pozycji “krzesełka”.

• Podążaj za dzieckiem i pozwól mu rozwijać się we własnym tempie – nie sadzaj go na siłę i nie podciągaj do siadu za rączki. 

• Dużo przytulaj maluszka i zapewnij mu bliskość, która jest niezwykle ważna dla rozwoju psychicznego. 

• Pokazuj mu przedmioty o różnych kolorach, kształtach i teksturach. Pozwól dziecku je dotknąć, wziąć do buzi (muszą jednak być bezpieczne i czyste) i pobawić się nimi. 

• Dużo opowiadaj – o tym, co teraz robicie, o pogodzie za oknem, o czynnościach, jakie wykonujesz czy zmyślone historyjki. Takie maluszki uwielbiają słuchać. 

• Śpiewaj piosenki i baw się głosem, zmieniając jego intonację. 

• To dobry czas na pierwsze książeczki – te miękkie, sensoryczne i kolorowe. Jeśli dziecko polubi czytanie, możesz zacząć czytać mu wierszyki czy krótkie bajki.

Czwarty miesiąc to czas, w którym większość rodziców będzie mogło odetchnąć z ulgą. Koniec 4. trymestru niesie za sobą więcej spokoju, łagodności, przewidywalnych zachowań i rutyny, która w funkcjonowaniu z dzieckiem jest niezwykle potrzebna – i dziecku, i rodzicom. To również piękny czas na pierwsze zabawy z coraz aktywniejszym bobasem i obserwację jego rozwoju, który postępuje z dnia na dzień. To, co jest ważne na tym etapie, to uważne przyglądanie się dziecku i podążanie za nim i jego potrzebami – niespiesznie, intuicyjnie, z czułością. A wszystkim zestresowanym mamom, dla których okres niemowlęcy jest trudny i okraszony bezsennością, przypominamy – będzie łatwiej!